رفع فیلتر واتساپ و گوگل؟ مثبت، نه ایده‌آل! | اینترنت طبقاتی یک موضوع انحرافی است
رویداد۲۴ | امیرحسین جعفری: شب گذشته شورای عالی فضای مجازی به این نتیجه رسید که واتساپ و گوگل پلی رفع فیلتر شوند. این موضوع مورد استقبال و انتقاد برخی از شهروندان قرار گرفت. برخی مدعی‌اند که رفع‌فیلتر به این شکل جلو رفع‌فیلتر پلتفرم‌های محبوب مانند تلگرام و اینستاگرام را می‌گیرد و برخی نیز مدعی‌اند که باید گام به گام به سوی رفع فیلتر رفت.
هم‌زمان، خبرگزاری مهر خبر از طرحی داده و مدعی شده که این طرح دیروز در جلسه شورای عالی فضای مجازی تصویب شده است. برمبنای این طرح، رفع فیلترینگ در سه مرحله، رخ خواهد داد که شامل مقابله با فیلترشکن‌ها، ساماندهی اینترنت اقشار، تقویت سکو‌های داخلی، و ارائه یوتیوب از طریق پوسته‌های داخلی خواهد بود. در صورت صحت این طرح، نظرات منتقدین، یعنی کسانیکه معتقدند این شکل از رفع فیلتر بیشتر به نفع تندروهاست، تحقق می‌یابد.
بیشتر بخوانید: واکنش‌ها به رفع فیلتر گوگل‌پلی و واتساپ؛ تلاش اصولگرایان برای سهیم شدن در دستاورد دولت | گام بعدی چیست؟
رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی ایده‌آل نیست اما مثبت است
رضا قربانی، نائب رئیس کمیسیون نوآوری اتاق بازرگانی، معتقد است که متن منتشر شده از سوی یکی از خبرگزاری‌ها درباره تداوم رفع فیلترینگ با قطع فیلترشکن‌ها و ارائهٔ پوسته داخلی هنوز قابل استناد نیست و آنچه در شب گذشته رفع فیلترشد نیز ایده‌آل مردم نبود. او می‌گوید: «این متنی که منتشر شده منبع مشخصی ندارد و تا جایی که من می‌دانم شورای‌عالی فضای مجازی آن را منتشر نکرده است. قبل از جلسه هم یک سری از رسانه‌ها آن را منتشر کردند و منبع مشخصی نداشت. ولی اتفاقی که شب گذشته در شورای‌عالی فضای مجازی افتاد، اتفاق خوبی بود. در این شورا مقامات کشوری و لشکری حضور دارند؛ حتی برخی از افراد با عنوان حقیقی در این شورا حضور دارند و این افراد با هم به این تصمیم رسیدند که دو پلتفرم گوگل پلی و واتساپ رفع فیلتر شود. اگرچه انتظار این بود که تلگرام و اینستاگرام که استفاده بیشتری می‌شود رفع فیلتر شود. رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی‌ایده‌آل نیست، اما مثبت است. برخی مدعی‌اند که باید تمام پلتفرم‌های خارجی مسدود شود و نتیجه‌ی آن هم استفاده از این فضا‌ها با فیلترشکن است، حالا این که در شورا به این نتیجه رسیده‌اند که مشکل را تا حدی حل کنند اتفاق مثبتی است.»
او اضافه می‌کند: «طرح فوق ممکن است یکی از طرح‌هایی باشد که در مجمع بررسی شده و آنچه اتفاق افتاده برخلاف این طرح است. حمایت از کسب‌و‌کار داخلی نیز یکی از نقاط مثبت این طرح است و به معنای بستن مسیر برای دیگران نیست. در دو سال گذشته تجربه نشان داده که مردم با وجود تمامی محدودیت‌ها، به سمت سرویس با کیفیت‌می‌روند.»
اینترنت انحرافی طبقاتی
قربانی معتقد است که موضوع اینترنت اقشار و یا اینترنت طبقاتی یک موضوع انحرافی است و تا پیش از این هم در برخی از مجموعه‌ها وجود داشته است. او می‌گوید: «من فکر می‌کنم موضوع اینترنت طبقاتی یک موضوع انحرافی است. الان این‌ایده در خروجی شورای عالی فضای مجازی نیست. اینترنت طبقاتی یا اینترنت اقشار، متعلق به چند سال گذشته نبوده و خیلی وقت است که وجود دارد. مشخص نیست با چه هدفی این موضوع مطرح می‌شود، الان یک سری از نهاد‌ها و دانشگاه‌ها، دسترسی فیلترنشده به اینترنت دارند و در اصل اینترنت طبقاتی همین الان هم وجود دارد. هر کسب و کار و شرکتی که فکر می‌کند باید به اینترنت فیلترنشده دسترسی داشته باشد، می‌تواند با شرایطی دسترسی داشته باشد. به همین جهت اصالتی برای موضوع اینترنت طبقاتی قائل نیستیم. در زمان بروز تغییرات مهم، نباید این موضوعات را مطرح کرد. آقای پزشکیان و شورا سعی کردند رضایت مخالفین رفع فیلتر را هم بگیرند. رئیس جمهور می‌توانست دکمه‌ی رفع فیلتر را بزند اما طرف مقابل شروع به لجبازی می‌کرد.»
نبرد فیلترشکن و فیلترینگ
او معتقد است که قطع کامل فیلترشکن‌ها امکان‌پذیر نیست و صحنه‌ای از تنش میان کاربر فیلترشکن و فعال فیلترینگ همواره باقی خواهد ماند. او می‌گوید: «من بعید می‌دانم امکان مسدودسازی جدی‌تر فیلترشکن‌ها وجود داشته باشد. این موضوع یک بحث فنی خیلی طولانی است که باید اول توضیح داد وی.پی.ان چیست. اخلال و کندی اینترنت در ایران هم ناشی از چنین اقداماتی است. ما فضای اینترنت کشور را به فضای جنگ تبدیل کردیم. کسانیکه می‌خواهند از فیلتر عبور کنند و کسانیکه می‌خواهند فیلتر کنند؛ این یک نبرد بی‌پایان است.»
قطع کامل اینترنت امکان پذیر است؟
نائب رئیس کمیسیون نوآوری اتاق بازرگانی معتقد است که در دولت رئیسی تمامی تلاش‌ها برای قطع فیلترشکن‌ها و محدودیت انجام شد اما نتیجه نداد و حتی عده‌ای به فکر قطع کامل اینترنت جهانی و استفاده از ساختار داخلی افتادند. او می‌گوید:» در دولت مرحوم رئیسی هرچه در توان داشتند برای محدودسازی اینترنت گذاشتند. وقتی صحبت از برخورد شدیدتر با فیلترشکن می‌شود، من دقیقاً متوجه نمی‌شوم منظورشان چیست. اینترنت یک شبکه است، وقتی یک نقطه از آن را قطع می‌کنید، یک نقطه‌ی دیگر وصل می‌شود. تنها راه دولت برای مقابله با فیلترشکن، قطع کلی اینترنت است. البته عده‌ای این طرح را هم داده‌اند که هرچه بخواهیم خودمان می‌سازیم که مشابه وضعیت خودروسازی داخلی می‌شود.»
